• DEBRUYNE, Emmanuel & VAN YPERSELE, Laurence, Je serai fusillé demain. Les dernières lettres des patriotes belges et français fusillés par l'occupant. 1914-1918, Brussel, Racine, 2011, 300 p.

Van 1914 tot 1918 streden burgers in het ondergrondse verzet tegen de Duitse bezetter. Vele patriotten, waaronder Edith Cavell en Gabrielle Petit, kwamen voor het vuurpeloton. De meesten onder hen hadden de gelegenheid om een paar uur voor hun dood in de pen te kruipen en een laatste brief te richten aan hun geliefden. In dit boek werden ze onderzocht en de meest iconische geschriften geselecteerd. Op die manier schetsen de auteurs een prachtig verhaal en krijgt de dood een menselijk gezicht. De brieven zijn unieke bronnen daar ze inzicht geven over de familiale, religieuze en burgerlijke waarden van de veroordeelden. Zonder deze brieven zouden we hun visies wellicht nooit gekend hebben.

• DE RUYSSCHER, Dave, Westers recht in ontwikkeling: privaat- en publiekrecht van Rome tot vandaag, Mechelen, Kluwer, 2011, 570 p.

Dit nieuwe handboek biedt een overzicht van de geschiedenis van het Westerse publiek- en privaatrecht en dat van de Romeinen tot vandaag. In een eerste deel legt de auteur de focus op de bronnen van het recht, de omstandigheden waarin de rechtsregels tot stand kwamen en de institutionele context. In het tweede deel komt de geschiedenis van concrete privaatrechtelijke regels aan bod. Er gaat aandacht naar de evolutie van het statuut van kinderen, vrouwen en vreemdelingen. Voorts wordt het huwelijk, de echtscheiding, het erfrecht en het huwelijksvermogensrecht tegen het licht gehouden. Verder volgt een overzicht van de voornaamste ontwikkelingen in het zakenrecht en het verbintenissenrecht.

Dit werk is de ideale inleiding om de historische achtergrond van het geldende recht te begrijpen en het biedt historici een houvast om de veranderende rechtsregels in het verleden te bevatten.

 

• MARTYN, Georges (ed.), Scènes uit de geschiedenis van het vredegerecht/Scènes de l'histoire de la justice de paix, Brugge, Die Keure, 2011, XI - 321 p.

Deze titel hoort thuis in de reeks 'Dossiers Tijdschrift van de Vrede- en Politierechters' en is alweer het zestiende deel er van. Het kwam er naar aanleiding van het internationaal colloquium "De Vrederechter in Europa" dat op 27 en 28 oktober 2011 respectievelijk in Gent en Rotterdam werd gehouden. Op de eerste dag kwam het rechtshistorische luik van de vrederechter in België en Nederland ten volle aan bod. Het boek bundelt de bijdragen van gevestigde (rechts)historici, lokale vorsers als enkele jonge juristen die de kans kregen om hun masterproef aan het grote publiek voor te stellen. Het zorgde er voor dat het vredegerecht uit verschillende invalshoeken wordt bekeken.

Het boek omvat volgende bijdragen:

• 'De vele geschiedenissen van het vredegerecht' door prof. Georges Martyn
  
• 'Verbaliser le juge' door vrederechter Guy Rommel
  
• 'Les antécédents anglais et la naissance de la justice de paix française' door vrederechter Jean-Paul Goffinon
• ‘Juges de paix avant la lettre’ in Midden- en noord-Limburg, voorafgaand aan de invoering van de vredegerechten in de Franse tijd' door prof. Louis Berkvens
  
• 'Tweehonderd jaar ontwikkeling van de competentie van de vrederechter/kantonrechter in nederland (1811-2011)' door dr. Emese von Bóné
  
• 'La professionnalisation des justices de paix. de l’utopie à la rigueur' door prof. Jean-Pierre Nandrin
  
• 'De vredegerechten in het arrondissement Kortrijk vanaf hun ontstaan tot en met de constitutie van het jaar VIII' door erevoorzitter van de rechtbank van Kortrijk André Deceuninck
  
• 'Het vredegerecht van hoogstraten in de late 19de eeuw' door notaris Aloïs Van den Bossche
  
• 'Vive Lejeune! het Tijdschrift van de vrederechters (1892-2011)' door drs. Sebastiaan Vandenbogaerde
  
• 'Een ‘accident de parcours’?De bevoegdheid van de vrederechter voor arbeidsongevallen in de wet van 1903' door dr. Bruno Debaenst
  
• 'De invloed van de Eerste Wereldoorlog op de rechtspraak van het vredegerecht te Ledeberg' door Mr. iuris Wouter Van Damme
  
• 'Le juge de paix et la question des loyers sous l’occupation allemande (1914-1918)' door dra. Mélanie Bost
  
• 'De evolutie van de rechtspraak inzake dringende en voorlopige maatregelen in de periode 1976-2009' door Mr. iuris Elisa Callebaut
  
• 'De invloed van het mens- en maatschappijbeeld van de vrederechter op de beslissingen inzake dringende en voorlopige maatregelen: een genderanalyse' door Mr. iuris Eline Verdonck
  
• 'Enjeux contemporains de la justice de proximité en matière conjugale: le rôle de la justice de paix dans une société multiculturelle' door prof. Barbara Truffin
  
• 'De vrederechter in volle ontwikkeling. enkele bedreigingen en evenveel uitdagingen' door vrederechter Erik Van den Eeden

 

• VERWAEST, Rik, Van Den Haag tot Genève: België en het Internationaal Oorlogsrecht (1874 - 1950), Brugge, Die Keure, 2011, IX - 299 p.

België speelde een unieke rol bij de ontwikkeling van het hedendaags oorlogsrecht. Als klein en neutraal land kantte het zich sterk tegen de "totale oorlog". De Belgen ijverden voor een gereglementeerde oorlog, waar de individuele rechten belangrijker waren dan het recht van de sterkste. Toen het later zelf tegen wil en dank oorlog moest voeren, kenden die Belgische ethische principes vaak een moeilijke confrontatie met de harde oorlogsrealiteit.

In Van Den Haag tot Genève vertelt SOMA-historicus Rik Verwaest het verhaal van de Belgische omgang met het oorlogsrecht van 1874 tot vandaag. Dit toegankelijk boek bespreekt de Belgische toepassing van het oorlogsrecht tijdens bekende en minder bekende episodes uit het Belgische oorlogsverleden: de jungleoorlog in Afrika, de terreur tijdens de bezetting van het Ruhrgebied, de Duitse gevangenen in de Steenkoolslag …

Rik Verwaest (°1985) studeerde af als historicus aan de Universiteit Antwerpen met het bekroonde Kleine man, grote oorlog. Van 2007 tot 2009 was hij verbonden aan het SOMA. Hij publiceerde zowel nationaal als internationaal in o.a. Wetenschappelijke Tijdingen, Science Connection, The Military Law & The Law of War Review en Revue de l'Histoire d'Outre Mers.