nieuwsbrief rechtsgeschiedenis - November 2014

www.rechtsgeschiedenis.be

 

Woord Vooraf

 

Geachte lezer,

Allen die willen te kaap’ren varen...


Wie een beetje de wondere wereld van piraten over kapers tot admiraals wil leren kennen, kunnen we zonder meer aanraden om op vrijdag 14 november naar Amsterdam te gaan, waar Louis Sicking zijn inaugurele rede 'De piraat en de admiraal' zal uitspreken. De redactie van de Courant twijfelt er niet aan dat Louis Sicking diepgaande rechtshistorische kennis zal koppelen aan een boeiend verhaal !  (Voor meer gegevens, zie verder in deze nieuwsbrief.)
In het spoor van Piet Hein een zilvervloot buitmaken zit er, jammer genoeg, niet in voor de hedendaagse rechtshistoricus. Meer nog, deze laatste dreigt in België eerder het slachtoffer te worden van allerlei begrotingskapers op zijn kust. Zeer zwaar getroffen is het Rijksarchief dat plots twintig procent moet inkrimpen.  Het hoeft niet gezegd dat hiermee eigenlijk de fundamenten van onder elk historisch onderzoek in België weggehaald worden. De Koninklijk Bibliotheek vergaat het niet veel beter en voor het Studiecentrum Oorlog en Maatschappij ziet de toekomst, zo mogelijk, er nog erger uit. De leidinggevenden van ARA, KB en SOMA vragen dan ook terecht aandacht voor deze ‘aanslag op het geheugen van België’ (http://www.demorgen.be/opinie/besparingen-zijn-een-aanslag-op-het-geheugen-van-ons-land-a2100714/). Laat ons hopen dat de blinde besparingsdrift kan ingetoomd worden.

Met vriendelijke groeten

Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST, Stefan HUYGEBAERT, Sebastiaan VANDENBOGAERDE, Maarten VANKEERSBILCK & Amélie VERFAILLIE

 

1. Recente Publicaties

  • B. PIRET, Les cent mille briques. La prison et les détenus de Stanleyville, Lille, CHJ Editeur - Collection Colibris, 2014.

    Gedurende de eerste jaren van de twintigste eeuw liet de Belgische koloniale administratie detentiecentra bouwen voor Congolezen en buitenlanders die de wettelijke voorschriften hadden overtreden of zich hadden gekeerd tegen de koloniale autoriteit. Een van die centra was gesitueerd in Stanleyville, het huidige Kisangani, en kreeg de bijnaam “Cent mille briques”. In dit boek behandelt Bérengère Piret tegelijk zowel de organisatorische, ideologische als menselijke aspecten van de bouw en de werking van deze instelling, en schetst ze een beeld van het leven tussen deze “honderdduizend bakstenen”.

 

  • S. ROES, De zaakwaarnemer. Een notarieel-historische terugblik, Kluwer, 2014, 308 p.

    In dit boek dat pas verscheen in september 2014 beschrijft de Nijmeegse hoogleraar Sebastiaan Roes de boeiende geschiedenis van de zaakwaarnemerij in Nederland. Zaakwaarnemerij werd bedreven door zaakwaarnemers, niet-gestudeerde adviseurs, soms beunhazen, die allerlei werk op notarieel gebied verrichtten. In de periode 1850-1950 deden zij het Nederlandse notariaat grote concurrentie aan. De voortdurende, vaak felle, notariële strijd tegen de zaakwaarnemerij kwam na ruim een eeuw tot een ontknoping door het verplicht maken van de notariële transportakte voor onroerend goed in 1956. De zaakwaarnemer, een notarieel-historische terugblik  is de eerste monografie over dit meeslepende, nu bijna vergeten stuk notariaatgeschiedenis, dat door Roes op diepgravende en zeer onderhoudende wijze wordt gepresenteerd.

     

 

2. Call For Papers

 

3. Kalender

 
  • 7 november 2014 - Human Rights; The Last Utopia, Université de Saint-Louis, Brussel

    Op 7 november vindt op initiatief van de Université de Saint-Louis, de Université catholique de Louvain en de Université de Namur het colloquium “Human Rights – The Last Utopia” plaats te Brussel. Deze interdisciplinaire studiedag zal gebaseerd zijn op het boek The Last Utopia: Human Rights in History (2010) van de Amerikaanse historicus Samuel Moyn. Interdisciplinair, aangezien sinds enkele decennia naast juristen en filosofen ook onderzoekers in de sociale wetenschappen en in de geschiedenis een toenemende interesse hebben in de studie van mensenrechten. Hoe benaderen de verschillende disciplines het thema mensenrechten en hoe dragen ze bij tot dit onderzoeksveld? Op dit colloquium zal hierin klaarheid worden geschept.

  • 13 - 14 november 2014 - Colloquium 'Les Archives et la genèse des lois', Pierrefitte-sur-Seine

Op 13 en 14 november 2014 vindt het colloquium "Les Archives et la genèse des lois" plaats te Pierrefitte-sur-Seine, georganiseerd door het Centre d’Etudes sur la Coopération Juridique Internationale (CECOJI) van de universiteit van Poitiers, in samenwerking met de Service interministériel des Archives de France, de Archives nationales en het Centre Mabillon van de École nationale des chartes. Een van de vragen die centraal zullen staan is de vraag naar het verband tussen archieven en het recht, en specifieker tussen archieven en de wetgeving.

Dit zal doorgaan in de Archives nationales, 59 rue Guynemer, 93380 Pierrefitte-sur-Seine. Het programma zelf kan u hier raadplegen.

  • 19 november 2014 - Verdediging doctoraat Mieke van der Linden 'The Acquisition of Africa (1870-1914); the nature of Nineteenth-Century International Law', Tilburg

Op woensdag 19 november 2014, om 16u, verdedigt Mieke van der Linden, onze collega aan de Onderzoekseenheid Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis aan de KU Leuven, haar doctoraal proefschrift in de Tilburgse Aula (Warandelaan 2, 5000 LE Tilburg). Haar thesis draagt als titel The Acquisition of Africa (1870-1914): the nature of Nineteenth-Century International Law.

  • 26-27 november 2014 - Treaties of Commerce. Balance of Power, Balance of Trade and the European Order of States, Pisa

Op 26 en 27 november wordt in Pisa de conferentie “Treaties of Commerce. Balance of Power, Balance of Trade and the European Order of States” georganiseerd. Deze zal volledig in het teken staan van de geschiedenis van internationaal recht en internationale handel.

Meer informatie is te vinden op hun website en op de site van de ESCLH.

  • 29-30 november 2014 – The Historical Origins of International Criminal Law, New Dehli

Onder de titel The Historical Origins of International Criminal Law organiseert het Forum for International Criminal and Humanitarian Law twee rechtshistorische congressen. Na het congres in Hong Kong van 1 en 2 maart over historische processen en gebeurtenissen uit het internationaal strafrecht tot de periode na de tweede wereldoorlog, volgt in New Dehli op 29 en 30 november een congres over de meer recente geschiedenis. Dit congres gaat op zoek naar het gemeenschappelijke hinterland van het internationaal strafrecht en wordt mede georganiseerd door het Centre for International Law Research and Policy, het European University Institute (Department of Law), Peking University en Waseda University Law School.

  • 5 december 2014 - École doctorale - Module 'Temps modernes'

Op 5 december vindt in de Koninklijke Bibliotheek te Brussel een studiedag plaats in het kader van de module “Temps modernes” van de doctoral school. Meer informatie volgt maar het programma kan u alvast hier vinden.

  • 11-12 december 2014, Les avocats en temps de guerre. Représentations d’une profession face à la crise, Nice

Sinds het optreden van Demosthenes en Cicero is de advocaat, meer dan louter een lid van een juridische beroepsgroep, ook een burger en politieke actor met een sociale rol. Met die gedachte in het achterhoofd wil het E.R.M.E.S., de organisator van dit internationaal colloquium, zich toespitsen op de figuur van de advocaat in tijden van oorlog, los van welke periode dan ook, in de Frans-Italiaanse context.

  • 11 - 12 december 2014, Belgisch-Nederlands Rechtshistorisch Colloquium, Brussel

Het Belgisch-Nederlands rechtshistorisch colloquium is een vaste waarde onder rechtshistorici in België en Nederland. Het colloquium biedt een forum voor rechtshistorici uit de Lage Landen om lopend onderzoek voor te stellen en te laten toetsen door hun peers. In 2014 vindt de conferentie plaats aan de Vrije Universiteit van Brussel.

Registreren is verplicht en kan via deze link. Ook het programma programma en verdere praktische informatie kan u online vinden.

  • 18 december 2014 - Voorstelling en debat 'Le modèle juridique français dans le monde: une ambition, une expansion (XVI-XIXe s.)', Leuven

Op 18 december om 16 u. zal Professor Sylvain Soleil (Rennes) zijn nieuwe boek "Le modèle juridique français dans le monde: une ambition, une expansion (XVI-XIXe s.)" voorstellen aan Belgische rechtshistorici. Aansluitend volgt een debat met onderzoekers uit Gent en Leuven. Plaats van het evenement: Faculteit Rechtsgeleerdheid, Grote Vergaderzaal, Tiensestraaat 41, Leuven. Aanmelding graag vooraf bij wim.decock@law.kuleuven.be.

  • 2 - 6 februari 2015 - Doctoraatsseminarie 'Autour du «chef» : pour une histoire du commandement et de l’autorité', Rome

De École française van Rome organiseert van 2 tot 6 februari 2015 een jaarlijks doctoraatsseminarie met als onderwerp de geschiedenis van het bestuur en gezag in de middeleeuwen, maar er zal ook aandacht uitgaan naar deze thema’s in de moderne en hedendaagse tijd, alsook naar de erfenis van de klassieke periode. Bovendien zal dit thema ook in vergelijkend perspectief worden benaderd.

De École française voorziet 12 beurzen voor jonge onderzoekers (doctorandi en postdoctorandi van de EU en van andere landen) uit verschillende disciplines (geschiedenis, rechten, filosofie, sociologie, antropologie,…) die onderzoek voeren dat gerelateerd is aan het thema van het seminarie. Hiervoor dienen kandidaten ten laatste voor 25 november 2014 de volgende gegevens te sturen naar secrma@efrome.it: een motivatiebrief, een kort curriculum vitae met verduidelijking van de talenkennis, een lijst van eigen publicaties, een samenvatting van het eigen onderzoek (maximum 2 pagina’s, ongeveer 6000 woorden) en een aanbevelingsbrief.

Meer info is te vinden op de webstek van de ESCLH.

4. Varia

  • Gratis archief aangeboden door Prof. dr. F.C.J. Ketelaar (Universiteit van Amsterdam)

Professor dr. F.C.J. Ketelaar van de Universiteit van Amsterdam deelt mee dat wie interesse heeft in de complete serie Verslagen en Medede(e)lingen van de Vereniging (Stichting) tot uitgaaf der bronnen van het oud-vaderlands(ch)e recht 1880-1999, plus Pro Memorie 1999-2013, alles in afleveringen, met registers, deze gratis mag komen afhalen te ’s-Gravenhage. U kan uw interesse laten blijken door een mail te sturen naar: eketelaar@xs4all.nl.

Met vriendelijke groet,

Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Stefan Huygebaert,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Maarten Vankeersbilck,
Amélie Verfaillie.

M.m.v.

Frederik Dhondt
Alain Wijffels

Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden, mail dan naar een van de editors:

Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck

 

De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be

Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.