nieuwsbrief rechtsgeschiedenis - Oktober 2014

www.rechtsgeschiedenis.be
Recente Publicaties - Call For Papers - Kalender - Varia
 

Woord Vooraf

 

Geachte lezer,

De laatste maanden is Oxford in Gent regelmatig ter sprake gekomen. Op 1 oktober begint een vroegere student-assistente en nieuwe medewerker van de Courant, Amélie Verfaillie, aan een doctoraat.  Matthias Vanderhaegen, onze andere student-assistent van het voorbije jaar, gaat eerst nog een jaartje in Oxford  studeren, vooraleer hij (hopelijk) aan een doctoraat in Gent begint. Tot zijn teleurstelling nemen daar nu net twee grote namen afscheid. Het ziet er immers naar uit dat Stefan Vogenauer naar Frankfurt gaat om daar een prachtig team te vormen met Thomas Duve aan het hoofd van het Max Planck Institut f. Rechtsgeschichte. Wie reeds zijn vaarwel uitgesproken heeft in Oxford, is Boudewijn Sirks. Het zou te lang duren om  hier een carrière te schetsen die van Leiden, Amsterdam en Utrecht  tot Frankfurt en, vervolgens, Oxford geleid heeft. De geïnteresseerde lezer verwijzen we naar het Liber amicorum : Inter cives necnon peregrinos: Essays in honour of Boudewijn Sirks (2014), uitgegeven door J-P Coriat, Roberto Fiori, Jan Hallebeek, Ernest Metzger en Martin Schermaier. Boudewijn Sirks kan er niet enkel prat op gaan dat hij in drie landen de universitaire top bereikt heeft. Hij heeft ook de waardering van de huizen van Windsor en Oranje. In Oxford was hij immers geen gewone professor, maar een regius professor en dus aangesteld met de goedkeuring van de koningin. De Nederlandse koning van zijn kant heeft deze allerbeste ambassadeur van de Nederlandse romanistiek in Oxford en ver daarbuiten ridder gemaakt in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Bij al dit eerbetoon vanwege vorsten, valt de Rechtshistorische Courant in het niet, maar we hopen dat Boudewijn Sirks ook onze gelukwensen wil aanvaarden !

Met vriendelijke groeten

Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST, Stefan HUYGEBAERT, Sebastiaan VANDENBOGAERDE, Maarten VANKEERSBILCK & Amélie VERFAILLIE

 

1. Recente Publicaties

  • E.G.D. VAN DONGEN, Contributory Negligence, a Historical and Comparative Study, Leiden, Brill, 2014, 475 p.

    Accidents often occur not only through the fault of the wrongdoer but also partly through the conduct of the injured party. This contributory conduct of the injured party and its consequences for the delictual liability of the wrongdoer have been central issues in the study of private law for centuries. In Contributory Negligence. A Historical and Comparative Study Van Dongen presents a detailed study of how from Antiquity to today the negligent behaviour of the injured party has influenced claims for damages based on delictual liability and how it evolved into the modern concept of contributory negligence. His research comprises a comparative legal study of the main current developments concerning the concept of contributory negligence in France, Germany and the Netherlands.

 

  • E. DELIVRE & E. BERGER '(eds.), Popular Justice in Europe (18th - 19th centuries), Duncker & Humblot, 2014, 212 p.

    Recent verscheen het nieuwe boek Popular Justice in Europe (18th-19th Centuries), onder de redactie van E. Delivré en E. Berger. “Popular justice” kan grofweg gedefinieerd worden als “justitie uitgeoefend door het volk”. De hieraan gerelateerde instellingen en praktijken variëren in grote mate naargelang de tijd en geografische ruimte. De 18de en 19de eeuw waren sleutelperiodes voor de overgang naar deze vorm van justitie in Europa. Enerzijds werden reeds lang gevestigde praktijken in vraag gesteld, anderzijds hielpen de democratisering van de Europese gemeenschappen en de progressieve opkomst van het politieke liberalisme de uitbouw van geïnstitutionaliseerde “popular justice” met de oprichting van instellingen zoals de volksjury. Ondanks het belang van “popular justice” tijdens de 18de en 19de eeuw hebben rechtshistorici dit onderzoeksveld grotendeels genegeerd of beperkten ze hun onderzoek tot een nationaal perspectief. Dit boek biedt dan ook een overzicht van de geschiedenis van “popular justice” in Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, België en Engeland, en legt eveneens de basis voor verder onderzoek.

 

  • R. OPSOMMER & O. RYCKEBUSCH, Guerre, frontière, barrière et paix en Flandre - Etudes transfrontalières à l'occasion du tricentenaire des paix d'Utrecht et de Rastatt, Ieper, Stadsarchief Ieper, 2014, 253 p.

    Inhoudstafel:

    • Préface du maire de Dunkerque (Patrice Vergriete)
    • Voorwoord door de schepen van Archief van de stad Ieper (Eva Ryde)
    • Olivier Ryckebusch & Rik Opsommer, “Préface”
    • Agathe Leyssens, “Élites municipales et frontières en Flandre maritime”
    • Cédric Glineur, “Le régime juridique des passeports sous l’Ancien Régime : l’exemple des provinces du Nord”
    • Christian Pfister-Langanay, “La mission du sieur Boutillier à Dunkerque : entre fiscalité et espionnage (1712-1713)”
    • Fanny Souillart, “Le Parlement de Flandre, parlement de Louis XIV”
    • Frederik Dhondt, “’The Cursed Sluices of Dunkirk’ : Dunkerque, thermomètre des relations franco-britanniques après Utrecht ?’” 
    • Guido Braun, “L’Allemagne et la France au temps de la guerre de succession d’Espagne : politique et culture”
    • Guy Thewes, “Barrière ou talon d’Achille ? La défense militaire des Pays-Bas après les traités d’Utrecht (1713-1725)”
    • Michael W. Serruys, “Ypres, la Flandre rétrocédée et la politique de transit au XVIIIe siècle”
    • Michel Nuyttens, “La frontière franco-belge à travers les archives des États de Flandre” 
    • Patrick Villiers, “Les corsaires dunkerquois et la frontière”
    • Lucien Bély, “La frontière au temps de la Paix d’Utrecht : réalités et représentations”

    De boekvoorstelling zelf zal plaatsvinden op 28 november. Meer informatie volgt.

     

  • E. SCHANDEVYL (ed.), Women in Law and Lawmaking in Nineteenth and Twentieth-Century Europe, 2014, 294 p.

    In dit boek wordt de relatie tussen gender en recht in Europa van de 19de eeuw tot nu onderzocht. Aan bod komen de recente vervrouwelijking van justitie, de historische wortels daarvan en de impact van genderconstructies op de jurisprudence. Hierbij wordt gekeken naar de factoren die de doorbraak van vrouwen in de wereld van het recht hebben beïnvloed en naar de genderfactoren die de positie van vrouwen in de verschillende niveaus van het juridische systeem hebben bepaald. Met bijdragen van onderzoekers met expertise in verschillende regio’s van Europa, bewijst dit boek aandacht te hebben voor een methodologisch kader dat gevoelig is voor zowel gendertheorie, juridisch onderzoek als public policy, gebaseerd op historische methodologieën. Dit werk levert zo een waardevolle bijdrage tot zowel historisch onderzoek naar vrouwen als tot de bredere ontwikkeling van de Europese rechtsgeschiedenis.

 

  • J. MONBALLYU, Six Centuries of Criminal Law, History of Criminal Law in the Southern Netherlands and Belgium (1400-2000), Leiden, Brill, 2014, 464 p.

    The first overview of the history of criminal law in the area that is currently within the territory of Belgium. Jos Monballyu treats both the sources of criminal law, the different judicial bodies that dealt with criminal issues, the general characteristics of the offences, the manifestations of the offences, the different punishments and their functions, the administration of criminal justice and, finally, some offences and their punishments in particular, namely suicide, witchcraft and press offences. All of these subjects are treated in such a manner that they can immediately be compared with the contents of similar standard works concerning the history of criminal justice in other countries.

 

  • S. SOLEIL, Le modèle juridique français dans le monde. Une ambition, une expansion (XVIe-XIXe siècle), Paris, IRJS éditions, 2014, 434 p .

    Begrijpen waarom en hoe het Franse recht zich geleidelijk aan heeft ontwikkeld als een juridisch model voor de wereld; dat is het doel van dit boek. Het is een reis die voortdurend de grenzen doorbreekt. Het gaat om de interactie tussen buitenlandse elites, de ambitie van de Franse wetgever, de plaats van Frankrijk in de wereld en de eigenheden van haar recht. Het is een geschiedenis waarin juridische technieken soms diplomatie, de Franse taal, mode, gastronomie en de macht van het wapen als reisgenoot hebben.

    Meer informatie en een inhoudstafel van het boek kan u hier vinden.

 

2. Call For Papers

 

3. Kalender

  • 10 oktober 2014 - Legal Historical colloquium: The many faces of Legal History / Rechtsgeschiedenis: anders en beter, Rotterdam

Op vrijdag 10 oktober gaat in de Erasmus universiteit, Campus Woudestein (Burg. Oudlaan) M-building Tokyo hall, de studiedag 'The many faces of Legal History / Rechtsgeschiedenis: anders en beter' door. Het colloquium zelf is gratis maar deelnemers worden verzocht hun aanwezigheid te bevestigen aan Mevrouw Marielle Duijndam.

Het volledige programma kan u hier vinden.

  • 10 oktober 2014- Afscheidscollege Laurens Winkel "Themis en Clio revisited", Rotterdam

Dit gaat door in de Aula van de Erasmus Universiteit, Woudestein, Rotterdam, om 16.00.  In de ochtend van diezelfde dag vindt in Rotterdam een klein colloquium plaats  (aanvangstijd 9.30). De volledige informatie kan u op de blog van de ESCLH raadplegen.

  • 16 oktober 2014 - Uitreiking Sarton medaille 2014, Gent

Op donderdag 16 oktober, om 16.00 uur, vindt in auditorium NB III van de faculteit rechtsgeleerdheid van UGent de uitreiking plaats van de Sartonmedaille aan Prof. Em. Dr. Jos Monballyu. De volledige uitnodiging kan u hier vinden.

Gelieve uw komst te melden aan mevrouw Karin Pensaert.

  • 16-18 oktober 2014 - Die Päpste und die Einheit der Lateinischen Welt. Internationaler Kongress, Mannheim

Na heel wat vernieuwend onderzoek naar het gegeven ‘pausdom’ en de politieke, culturele en rechtelijke orde die daarmee gepaard gaat, volgt in 2017 een tentoonstellingsproject voor het grote publiek onder de titel “Die Päpste und die Einheit der Lateinischen Welt. Altertum – Mittelalter – Renaissance”. Deze tentoonstelling zal plaatsvinden in het Reiss-Engelhorn-Museen in Mannheim alsook in de Vaticaanse musea. Ter voorbereiding daarvan worden twee congressen georganiseerd, waarvan het eerste, op 16 tot 18 oktober in het Reiss-Engelhorn-Museen, zich toespitst op het pausdom in de klassieke oudheid en de middeleeuwen alsook op thema’s rond het pauselijk en de pauselijke autoriteit en universaliteit. Tot 15 september kan men gratis inschrijven voor het congres via buchungen.rem@mannheim.de.

  • 23 oktober 2014 - Uitreiking van de Eike-von-Repgow-Preis 2014, Magdeburg

Op donderdag 23 oktober neemt Prof. Dr. Dirk Heirbaut de Eike-von-Repgow-prijs in ontvangst. Dit zal doorgaan om 17.00 in de Johanniskirche in Magdeburg. De laudatio zal uitgesproken worden door Bernhard Diestelkamp en prof. Heirbaut zal aansluitend een lezing geven over 'Lehnrechtliche Wurzeln des demokratischen Rechtsstaats (England, Flandern, Sachsen)'.

  • 24 oktober 2014 - Afscheidsrede Prof. Dr. Mark Van Hoecke, 'De evaluatie van rechtswetenschappelijk onderzoek', Gent

Deze afscheidsrede vindt plaats op vrijdag 24 oktober 2014 om 17.00u in de Aula Magna en heeft volgend onderwerp: “De evaluatie van rechtswetenschappelijk onderzoek”. Gelieve uw komst te bevestigen uiterlijk op 22 oktober a.s. via de UGent eventmanager.De togati worden verwacht om 16u30 in de salons van de Aula.

De lezing wordt gevolgd door een receptie in het Peristilium. Het volledige programma kan u hier raadplegen.

  • 25 - 26 oktober 2014 - Colloquium “Sociétés savantes de Bourgogne d’hier et de demain: quelle place dans la cité?”, Dijon

Ter ere van haar honderdjarige bestaan organiseert de Association Bourguignonne des Sociétés Savantes haar jaarlijkse colloquium onder de volgende titel: “Sociétés savantes de Bourgogne d’hier et de demain: quelle place dans la cité?”. Het colloquium zal plaatsvinden op 25 en 26 oktober 2014 te Dijon onder de auspiciën van de Académie des Sciences, Arts et Belles-Lettres. De afdeling rechtsgeschiedenis zal er samenkomen om te luisteren naar 12 lezingen. Diezelfde dag vindt tevens de algemene vergadering plaats vanaf 16u30.

  • 13 - 14 november 2014 - Colloquium 'Les Archives et la genèse des lois', Pierrefitte-sur-Seine

Op 13 en 14 november 2014 vindt het colloquium "Les Archives et la genèse des lois" plaats te Pierrefitte-sur-Seine, georganiseerd door het Centre d’Etudes sur la Coopération Juridique Internationale (CECOJI) van de universiteit van Poitiers, in samenwerking met de Service interministériel des Archives de France, de Archives nationales en het Centre Mabillon van de École nationale des chartes. Een van de vragen die centraal zullen staan is de vraag naar het verband tussen archieven en het recht, en specifieker tussen archieven en de wetgeving.

Dit zal doorgaan in de Archives nationales, 59 rue Guynemer, 93380 Pierrefitte-sur-Seine. Het programma zelf kan u hier raadplegen.

  • 19 november 2014 - Verdediging doctoraat Mieke van der Linden 'The Acquisition of Africa (1870-1914); the nature of Nineteenth-Century International Law', Tilburg

Op woensdag 19 november 2014, om 16u, verdedigt Mieke van der Linden, onze collega aan de Onderzoekseenheid Romeins Recht en Rechtsgeschiedenis aan de KU Leuven, haar doctoraal proefschrift in de Tilburgse Aula (Warandelaan 2, 5000 LE Tilburg). Haar thesis draagt als titel The Acquisition of Africa (1870-1914): the nature of Nineteenth-Century International Law.

  • 29-30 november 2014 – The Historical Origins of International Criminal Law, New Dehli

Onder de titel The Historical Origins of International Criminal Law organiseert het Forum for International Criminal and Humanitarian Law twee rechtshistorische congressen. Na het congres in Hong Kong van 1 en 2 maart over historische processen en gebeurtenissen uit het internationaal strafrecht tot de periode na de tweede wereldoorlog, volgt in New Dehli op 29 en 30 november een congres over de meer recente geschiedenis. Dit congres gaat op zoek naar het gemeenschappelijke hinterland van het internationaal strafrecht en wordt mede georganiseerd door het Centre for International Law Research and Policy, het European University Institute (Department of Law), Peking University en Waseda University Law School.

  • 11-12 december 2014, Les avocats en temps de guerre. Représentations d’une profession face à la crise, Nice.

Sinds het optreden van Demosthenes en Cicero is de advocaat, meer dan louter een lid van een juridische beroepsgroep, ook een burger en politieke actor met een sociale rol. Met die gedachte in het achterhoofd wil het E.R.M.E.S., de organisator van dit internationaal colloquium, zich toespitsen op de figuur van de advocaat in tijden van oorlog, los van welke periode dan ook, in de Frans-Italiaanse context.

Het programma kan u hier raadplegen.

  • 11 - 12 december 2014, Belgisch-Nederlands Rechtshistorisch Colloquium, Brussel.

Het Belgisch-Nederlands rechtshistorisch colloquium is een vaste waarde onder rechtshistorici in België en Nederland. Het colloquium biedt een forum voor rechtshistorici uit de Lage Landen om lopend onderzoek voor te stellen en te laten toetsen door hun peers. In 2014 vindt de conferentie plaats aan de Vrije Universiteit van Brussel.

Programma, inschrijvingsformulier en nadere informatie wordt later aangekondigd via de website van de onderzoeksgroep CORE en via de Courant.

4. Varia

  • Tilburg Law School lanceerde recent i-HILT, een virtueel platform voor de Geschiedenis van het Internationaal Recht.

U kan de website bereiken via www.historyofinternationallaw.org.

  • Op de recentste tweejaarlijkse conferentie van de European Society of International Law/Société européenne de droit international te Wenen (6-7 september) werd een oproep gelanceerd voor een "Interest Group" over volkenrechtsgeschiedenis. De twee initiatiefnemers, Prof. Randall Lesaffer (Tilburg/KULeuven) en Prof. Assist. Ignacio de la Rasilla del Moral (Brunel) richten een warme oproep aan geïnteresseerde rechtshistorici, juristen en historici om zich lid te maken van ESIL en deel te nemen aan de onderzoeksactiviteiten (workshops, congressen, publicaties...) van de "Interest Group", die een unieke brug maakt tussen volkenrecht en geschiedenis. Meer informatie (mission statement, proponents en huidige ledenlijst) op de website: http://esilhil.blogspot.com.

  • Vacature STREAM VG Geschiedenis, UGent.

Aan de Vakgroep Geschiedenis van de Universiteit Gent is (in het kader van het Herculesproject STREAM) een historisch-geografische onderzoeksinfrastructuur voor vroegmodern Vlaanderen en Brabant een voltijdse doctoraatsbeurs vacant.

Uiterste indiendatum voor sollicitaties: 15 oktober 2014. Alle informatie kan u hier vinden.

Met vriendelijke groet,

Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Stefan Huygebaert,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Maarten Vankeersbilck,
Amélie Verfaillie.

M.m.v.

Frederik Dhondt
Alain Wijffels

Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden, mail dan naar een van de editors:

Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck

 

De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be

Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.