|
|
Woord Vooraf
Beste lezer,
De geschiedenis van het economisch recht bloeit in de Lage Landen als nooit tevoren. Enkele jongere onderzoekers uit België zijn in dat kader al regelmatig in deze nieuwsbrief aan bod gekomen. Nederland blijft uiteraard niet achter. Zo krijgt het rijtje van de vele publicaties over de VOC alweer versterking van een prachtig boek, ditmaal van Matthijs de Jongh over de geschiedenis van de kapitaalvennootschap. Wie een voorproefje wil, moet zeker op het woord radio-uitzending in de aankondiging van het boek hieronder klikken. De lezer is wel gewaarschuwd. De Jongh vertelt zo boeiend over de VOC en de parallellen met vandaag dat de link aanklikken garant staat voor enkele tientallen minuten entertainment van het hoogste academisch niveau ! Als reclame voor het boek en voor de lezing die de auteur deze maand zal geven over aandeelhoudersactivisme bij de VOC is dit zeker geslaagd. Wie volgt ?
Met vriendelijke groeten
Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST, Stefan HUYGEBAERT, Sebastiaan VANDENBOGAERDE & Maarten VANKEERSBILCK
|
1. Recente Publicaties
|
- DE JONGH Matthijs, De beursvennootschap en haar aandeelhouders in historisch perspectief, Deventer, Kluwer, 2014, 712 p.
Op 23 januari 2013 is Matthijs de Jongh cum laude gepromoveerd aan de Erasmus Universiteit Rotterdam op zijn proefschrift ‘Tussen societas en universitas. De beursvennootschap en haar aandeelhouders in historisch perspectief.’ Als promotor traden op prof.mr. L. Timmerman en prof.mr. J.H.A. Lokin.
Aan de hand van de verhouding tussen aandeelhouders en de vennootschap analyseert De Jongh het ontstaan en de evolutie van de kapitaalvennootschap vanaf de VOC tot vandaag. Het Engelse, Franse, Duitse en Amerikaanse recht worden in zijn analyse betrokken indien dit in een bepaalde periode dienstig is voor het begrip van het Nederlandse recht. De Jongh betoogt onder andere dat er aan het einde van de 18e eeuw twee varianten van de kapitaalvennootschap bestonden: de semipubliekrechtelijke VOC en WIC en de zuiver privaatrechtelijke actiëncompagnie die vaak nog kenmerken vertoont van de commanditaire vennootschap of de vennootschap onder firma.
De Jongh onderzoekt voorts op welke wijze in de loop van eeuwen is teruggegrepen op Romeinsrechtelijke rechtsvormen, in het bijzonder de societas en de universitas. Deze rechtsvormen worden tevens in overdrachtelijke zin gebruikt als analytisch kader voor een actuele problematiek: dient het bestuur zich te richten op de belangen van (individuele) aandeelhouders, dan wel op het collectieve belang van een succesvolle onderneming. En hoe dient te worden omgegaan met het spanningsveld dat ontstaat indien het collectieve belang bij een succesvolle onderneming afwijkt van de belangen van een individuele aandeelhouder?
Een samenvatting van het proefschrift vindt u hier. In een radio-uitzending vertelt De Jongh over aandeelhoudersactivisme bij de VOC. Op 21 februari 2014 zal hij in Leiden een lezing geven over zijn studie. Matthijs de Jongh verrichtte zijn promotie-onderzoek als buitenpromovendus; hij is werkzaam als wetenschappelijk medewerker bij de Hoge Raad. Het boek is hier te bestellen.
|
|
|
2. Call For Papers
- 15 – 17 mei 2014 – Symposium Legal Bodies: Corpus / Persona / Communitas, Leiden
LUCAS (the Leiden University Centre for the Arts in Society) organiseert samen met NICA (the Netherlands Institute for Cultural Analysis) een driedaagse conferentie met als thema de wijze waarop literaire werken en kunstwerken ‘personhood’ hebben voorgesteld, bevraagd en uitgedaagd op drie verschillende niveaus, m.n. het lichaam, het individu en de gemeenschap. ‘Personhood’ wordt daarbij gezien als iets wat bepaalde lichamen wordt toegeschreven door bepaalde regimes, zoals recht, geneeskunde, politiek, religie en onderwijs. De deadline voor papers valt op 14 februari 2014. Meer specifieke vraagstelling en details kunnen teruggevonden worden op de LUCAS-website.
- 15-17 mei 2014, Totalitarianism, Law and the idea of Europe, University of Helsinki, Finland
Als eerste grootschalig event binnen het project "Reinventing the Foundations of European Legal Culture 1934-1964", dat de ontstaansgeschiedenis van het idee van een gemeenschappelijke Europese rechtsgeschiedenis onderzoekt, wil deze workshop zich toespitsen op de geschiedenis van totalitair gedachtengoed, nationalisme en rechtstradities. Naast de keynote speakers Wolfgang Ernst (Zürich), Peter Fritzsche (Illinois), Nancy Partner (McGill) en Bo Stråth (Helsinki) zijn bijdragen welkom rond totalitaire ideologie en individuele identiteit, geschiedenis en verhaal, nationalisme en recht, de thematische ontdekking van Europa en de (dis-)continuïteit van Europese (rechts-)traditie. Abstracts zijn welkom op het adres van Heta Björklund.
- 5 - 8 juni 2014, Journées Internationales d’Histoire du Droit : Le juge dans l’histoire : entre création et interprétation du droit, Ljubljana
Onder de titel Le juge dans l’histoire : entre création et interprétation du droit houdt het departement rechtsgeschiedenis van de faculteit rechten van de Universiteit van Ljubljana de eerstvolgende Journées Internationales d’Histoire du Droit. De (historische) rol van de rechter in relatie tot zijn beroepsnormering/-reglementering enerzijds en in verhouding tot gerechtigheid anderzijds, vormen twee belangrijke aandachtspunten van het congres. Ook enkele papers buiten dit thema zullen worden toegelaten. Tijdens een rondetafelgesprek zullen jonge doctorandi elkaars onderzoeken kunnen leren kennen. De voertaal is het Frans - of per uitzondering het Engels. Inschrijvingen gebeuren tot 10 maart 2014 aan het adres van professor Janez Kranjc. Praktische informatie bekomt men via katja.skrubej@pf.uni-lj.si.
- 11-12 december 2014, Les avocats en temps de guerre. Représentations d’une profession face à la crise, Nice.
Sinds het optreden van Demosthenes en Cicero is de advocaat, meer dan louter een lid van een juridische beroepsgroep, ook een burger en politieke actor met een sociale rol. Met die gedachte in het achterhoofd wil het E.R.M.E.S., de organisator van dit internationaal colloquium, zich toespitsen op de figuur van de advocaat in tijden van oorlog, los van welke periode dan ook, in de Frans-Italiaanse context. De handelingen van het colloquium zullen verschijnen in het tijdschrift van S.I.P.H.A. (Société Interationale d’Histoire de la Profession d’Avocat), en voorstellen zijn welkom tot 15 maart 2014 bij ugo.bellagamba@unice.fr.
Het programma kan u hier raadplegen.
|
|
3. Kalender
-
22 januari, 13 februari, 12 maart en 16 april 2014 - The historian and the judge, TAPAS/Thinking ABout the Past, UGent.
Het interdisciplinair onderzoeksforum ‘TAPAS/Thinking About the Past’ van de Universiteit Gent, vakgroep geschiedenis, organiseert een lezingenreeks onder de koepelnaam “The historian and the judge”. Het gaat om lezingen door Nina Schneider (University of Konstanz, Germany) "'Transitional justice' in Brazil? Conceptual and empirical concerns from a historian’s perspective", Thijs Bouwknegt (NIOD Amsterdam) "History beyond a reasonable doubt. Unraveling past atrocity in international criminal trials?", Pieter Lagrou (Université Libre de Bruxelles) - “The Gospel of the superiority of the present over the past? Reclaiming the critical potential of history in the era of human rights” en Hannah Franzki (University of London, Birkbeck College) - "Between memory and Eingedenken: some comments on the Politics of Time in International Criminal Justice". Data en informatie vindt men terug op de TAPAS-website.
- 10 - 14 februari 2014 - Derde samenkomst van de International Graduate School for Legal Historical Research.
De International Graduate School for Legal Historical Research (een samenwerking tussen het Instituto de Investigaciones de Historia del Derecho in Argentië, het Instituto Brasileiro de História do Direitoin in Brazilië en het Max-Planck-Institut für europäische Rechtsgeschichte in Duitsland) organiseert van 10 tot 14 februari 2014 haar derde conventie, ditmaal in het Max Planck Institut für europäische Rechtsgeschichte in Frankfurt am Main.
- 28 februari en 27 maart 2014, ciera-studiedagen, Rennes.
Het ciera (Centre interdisciplinaire d’études et de recherches sur l’Allemagne) organiseert de komende maanden twee studiedagen. De eerste daarvan, op vrijdag 28 februari 2014, behandelt de Europese zuiveringen in transnationaal perspectief. Het zuiveringsfenomeen en de studie ervan op Europese schaal zullen er in groep methodologisch worden uitgetekend. Deze studiedag vindt plaats aan de Universiteit van Rennes 2. Op donderdag 27 maart 2014 verloopt de studiedag onder de titel Les amnisties post-epuratoires après 1945 en Europe: vers une histoire transnationale. Het programma voor deze dagen is reeds gekend (Rennes, Paris), en inlichtingen bekomt men bij Marie-Bénédicte Vincent.
- 10-11 april 2014 - ‘The Ten Commandments in medieval and early modern culture’ (Gent).
De vakgroep Letterkunde van de Gentse faculteit Letteren en Wijsbegeerte organiseert op 10 en 11 april 2014 te Gent een internationale conferentie over de Tien Geboden in de middeleeuwen en Vroegmoderne Tijd. Keynote speakers van dienst zijn Robert J. Bast (University of Tennessee, Knoxville) en Uta Störmer-Caysa (Johannes Gutenberg-Universität, Mainz). De organisatoren hopen de decaloog te herbekijken in zijn diverse tekstuele en visuele voorkomens, in het bijzonder vanaf de verhoogde aandacht in de twaalfde eeuw. De nadruk wordt daarbij gelegd op de brede culturele context waarbinnen de Tien Geboden functioneerden, alsook de theologische en methodologische aspecten van het onderzoek. Meer informatie staat te lezen op de conferentiewebsite.
- 24 juni 2014 - Inaugurele rede prof. Giuseppe Falcone (Rijksuniversiteit Groningen).
Op 24 juni 2014 zal prof. Giuseppe Falcone zijn inaugurele rede houden ter ere van de aan hem gegunde H.J. Scheltemaleerstoel voor Byzantijns Recht aan de Rijksuniversiteit Groningen. Voorafgaand aan dit heuglijke feit organiseert de sectie Rechtsgeschiedenis in samenwerking met de Universiteit van Palermo (Italië) een symposium over Byzantijns Recht. Dit zal gehouden worden op maandag 23 en dinsdag 24 juni 2014 te Groningen in de Senaatskamer (Academiegebouw), Broerstraat 5.
Het volledige persbericht kan u hier lezen.
- 16 - 20 september 2014 - Congres van de Société Internationale Fernand De Visscher pour l’Histoire des Droits de l’Antiquité: Principe et regula iuris (Napels)
|
| |
|
4. Varia
- 27 februari 2014 - Medisch begeleide voortplanting in juridisch en ethisch perspectief. Studienamiddag - Gents Instituut voor Gezondheidsrecht.
Meer informatie kan u hier vinden.
- 10 maart 2014 - Rechtshistorische causerie door Prof. dr. Geert Van Goethem: Philadelphia Revisited. Het mandaat van de International Labour Organisation (ILO) in het licht van de oprichting van de Verenigde Naties.
De ILO was de enige internationale organisatie uit het Volkenbondcircuit die de storm van de Tweede Wereldoorlog overleefde. De nieuwe en wervende principeverklaring van Philadelphia (1944) gaf haar een krachtig mandaat op basis waarvan niet alleen sociale en arbeidsstandaarden, maar ook mensenrechten tot haar bevoegdheid gingen behoren. Dat is sinds jaar en dag het algemeen aanvaarde verhaal. Recent onderzoek, waarbij de ILO wordt bekeken binnen het bredere kader van de ontwikkeling van een wereldorganisatie, stelt dit officiële verhaal meer en meer in vraag. Misschien is het moment nabij om meteen ook enkele antwoorden te formuleren.
De causerie gaat door in de Faculteit Rechtsgeleerdheid, Vergaderzaal Instituut Rechtsgeschiedenis, 16 u., Universiteitstraat 4, gang C 5, gelijkvloers.
Gelieve uw komst te melden aan Karin.Pensaert@Ugent.be.
|
|
Met vriendelijke groet,
Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Maarten Vankeersbilck.
M.m.v.
Wim Decock
Frederik Dhondt
Alain Wijffels
|
Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden , mail dan naar een van de editors:
Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck
De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be
Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.
|
