|
|
Woord Vooraf
Beste lezer,
De lente is in het land. Alles groeit en bloeit. Zo ook de rechtsgeschiedenis van de Lage Landen. Enkele voorbeelden kunnen dit illustreren.
Over enkele dagen wordt het startschot gegeven van het jaarlijkse Forum of Young Legal Historians, dat dit jaar gezamenlijk georganiseerd wordt door de jonge rechtshistorici van Rijsel en Gent. Gedurende vier dagen komen meer dan 80 deelnemers vanuit alle windhoeken afgezakt naar het oude Graafschap Vlaanderen om te discussiëren over het thema ‘(Wo)Men in Legal History’. Het grote aantal deelnemers, het specifieke onderwerp, de internationale samenwerking en vooral de dynamiek van de jonge rechtshistorici stemmen hoopvol voor de toekomst van de rechtsgeschiedenis.
In dit verband wensen wij tenslotte ook nog Dr. Bart Quintelier te feliciteren met zijn succesvolle verdediging van afgelopen vrijdag.
Met vriendelijke groeten
Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST, Sebastiaan VANDENBOGAERDE & Maarten VANKEERSBILCK
|
1. Recente Publicaties
|
- SOEN, Violet, Vredehandel. Adellijke en Habsburgse verzoeningspogingen tijdens de Nederlandse opstand, Amsterdam, Amsterdam University Press, 2012, 349 p.
Nieuw licht op de vraag waarom de onderhandelde hereniging met Filips II gedeeltelijk plaatsvond in 1579-1580 en zo een bijkomend motief creëerde voor het Plakkaat van Verlatinge in 1581.
De Nederlandse Opstand wordt gewoonlijk beschreven als een onomkeerbaar proces van politieke polarisering, religieuze radicalisering en militaire mobilisering. Toch vonden tot 1581 telkens opnieuw verzoeningspogingen plaats om verdere escalatie van het conflict te voorkomen. Daarbij probeerden zowel edellieden als koninklijke en keizerlijke vertegenwoordigers het conflict op diplomatieke en verzoenende wijze te beslechten. Welke verzoeningspogingen werden ondernomen? Waarom werd dit telkens opnieuw geprobeerd? En vooral, in welke mate hadden deze toenaderingspogingen kans van slagen?
Op basis van archivalische en gedrukte bronnen brengt dit boek de redenen voor, en mogelijkheden van de vredesonderhandelingen tijdens de beginjaren van de Opstand in kaart. Uitgaand van de raak- en breekpunten tussen adellijke en Habsburgse verzoeningspogingen werpt dit boek een nieuw licht op de vraag waarom de onderhandelde hereniging met Filips II in 1579- 1580 gedeeltelijk plaatsvond en zo een bijkomend motief creëerde voor het Plakkaat van Verlatinge in 1581. Wat dit werk nog 'mooier' maakt is het feit dat het met de steun van de Universitaire Stichting voor 100% open access werd uitgegeven en downloadbaar is op volgend internetadres: http://www.oapen.org/download?type=document&docid=437368.
Over de auteur
Violet Soen studeerde geschiedenis in Leuven en Bielefeld en Europese Studies in Louvain-la-Neuve. In oktober 2008 promoveerde zij aan de K.U.Leuven op een proefschrift over vrede, verzet en verzoening tijdens de Nederlandse Opstand. Na een Max Weber Fellowship aan het European University Institute in Firenze is zij nu als postdoctoraal onderzoeker van het F.W.O. verbonden aan de onderzoekseenheid Nieuwe Tijd. Zij doceert Historische Kritiek aan de K.U. Leuven.
|
|
- STEVENS, Willy, Het leenhof van Dendermonde tijdens de vijftiende eeuw. Nadere toegang op het archief van de Rekenkamers, delen en banden, nr. 1102 en denombrementen van Vlaanderen, Leenhof van Dendermonde tot 1473, Brussel, Algemeen Rijksarchief, 2013.
Het tweede deel van het Opus magnum, met name over het Leenhof van Dendermonde in de 15de eeuw, van Willy Stevens is verschenen. Het Algemeen Rijksarchief heeft zorgde voor de publicatie er van. Deze inventaris kan gratis worden geconsulteerd of gedownload op de website van het Rijksarchief (www.arch.be)
|
|
2. Call For Papers
- 5 – 6 juli 2013 - Call for papers: Belgica – terra incognita? Resultaten en vooruitzichten van het historisch onderzoek naar België in de Duitstalige wereld. Workshop van de Arbeitskreises Historische Belgienforschung (Düsseldorf)
Voor haar eerste interdisciplinaire workshop op 5 en 6 juli 2013 streeft de Arbeitskreises Historische Belgienforschung er naar een inventaris op te stellen van het tot nog toe gevoerde onderzoek naar België. Ook wil ze vorsers die zich met dergelijk onderzoek bezig houden in de Duitstalige wereld of een nauw aanleunend onderzoeksverband, de kans geven hun onderzoek(-projecten) voor te stellen. België blijft immers een exotisch en genegeerd thema binnen het geesteswetenschappelijk onderzoeksveld in de Duitstalige wereld. De workshop richt zich niet alleen tot historici, maar ook onderzoekers binnen de geestes- of sociale wetenschappen zoals de Germanistiek, kunst- en cultuurwetenschappen, theologie of politiek- en sociaalwetenschappen. Als tijdskader wordt enerzijds gefocust op de Zuid-Nederlandse opstand in 1792 en anderzijds op de recente geschiedenis.
De voertaal is het Duits, hoewel ook Engelstalige lezingen (20 minuten max.) tot de mogelijkheden behoren. Abstracts van maximum één A4-velletje kunnen tot 30 mei 2013 verzonden worden naar sebastian.bischoff@fu-berlin.de. Meer info op http://hsozkult.geschichte.hu-berlin.de/termine/id=21733 of bij Sebastian Bischoff, Freie Universität Berlin.
- 10 - 15 September 2013 - 'Roman law as basis of modern law' 67e conferentie van de Société Internationale Fernand Visscher pour l'Histoire des Droits de l'Antiquité (SIHDA)
Van 10 tot 15 september 2013 gaat te Salzburg de SIHDA-conferentie voor de 67e keer door. Het thema is 'Roman law as basis of Modern Law' maar elke andere verhandeling die iets te maken heeft met de vereniging is ook welkom. Geïnteresseerde sprekers kunnen een inschrijvingsformulier (in english, français, italiano) invullen en e-mailen naar martina.pachler@sbg.ac.at. U kan het ook faxen naar: +43 662 8044 130 of geheel traditioneel opsturen per post naar
Universität Salzburg
Fachbereich Privatrecht
Martina Pachler
Churfürststraße 1
5020 Salzburg
Heeft u nog meer vragen, dan kan u steeds contact opnemen met martina.pachler@sbg.ac.at
|
|
3. Kalender
Het programma voor de jaarlijkse hoogmis van jonge rechtshistorici is bekend. Het 19de Europese Forum voor Jonge Rechtshistorici gaat dit jaar door in twee landen: Frankrijk en België. Met de universiteiten van Lille 2 en UGent staat het oude graafschap Vlaanderen in voor de organisatie van deze conferentie waarin rechtshistorici van heinde en ver een presentatie verzorgen rond het thema '(Wo)Men in Legal History'.
Het Forum opent op woensdagavond 15 mei 2013 te Rijsel met een keynote speech door professor Alain Wijffels. Zaterdagavond 18 mei sluit de conferentie af te Gent. Meer details kan u vinden op de websites van de Assocation of Young Legal Historians (www.aylh.org), het Gentse Instituut voor Rechtsgeschiedenis (www.rechtsgeschiedenis.be) en van het Centre d'Histoire Judiciaire van Lille 2 (http://chj-cnrs.univ-lille2.fr/).
- 16 Mei 2013 - Op donderdag 16 mei organiseert het CRIS, in het kader van het IUAP Justice & Populations, een seminarie over het thema: "L'accélération du temps dans la justice: éléments de comparaisons France-Belgique au travers du traitement de 3 contentieux" (Luik)
Datum en tijdstip: 16/05/2013 van 13h30 tot 16h30
Sprekers: Benoît Bastard (CNRS - ISP - ENS Cachan); Christian Mouhanna (CNRS - CESDIP); David Delvaux (CRIS - ULg); Frédéric Schoenaers (CRIS - Ulg)
Plaats: Universiteit van Luik. Boulevard du Rectorat 7, Bât. 31, 4000 Luik. Lokaal: Salle du Conseil (niveau +3, rechtse gang van B31)
Bijwonen van dit seminarie is gratis, maar inschrijven via F.Schoenaers@ulg.ac.be is evenwel verplicht.
- 21 Mei 2013 - Journées de Conférences Doctorales
Nous vous prions de trouver ci-joint le programme des deux Journées de Conférences Doctorales organisées cette année par la Section d'Histoire du Droit de l'Université Jean Moulin Lyon 3 et le Centre Lyonnais d'Histoire des Idées et de la Pensée Politique (EA 669).
Elles auront lieu respectivement les mardis 16 avril et 21 mai.
Cette année, ce sont de jeunes collègues, récemment docteurs en Histoire du Droit de Lyon 3, qui viendront nous entretenir de sujets les plus variés, en Droit privé pour la 1ère journée (16 avril), et en Histoire des idées pour la seconde (21 mai).
La salle sera indiquée plus précisément le jour même des conférences.
De Belgische grondwet van 1831 voorzag een bijzonder regime voor politieke misdrijven. Enkel een volksjury mocht ze beoordelen en een proces kon slechts achter gesloten deuren gehouden worden na een unanieme beslissing van het hof. De bekommernis om zij die de institutionele structuren in vraag stelden of aanvielen, was geïnspireerd door het Franse recht en de notie politiek misdrijf was wezenlijk verbonden met de moderniteit. Het contrast met de strenge aanpak van majesteitsschennis in het Ancien Régime was zonder meer significant. Ook later in de negentiende eeuw voorzag men bijkomende gunstmaatregelen voor politieke delinquenten, blijkens de invoering van een exceptie in het uitleveringsrecht (1833) of de introductie van een bijzonder gevangenisregime (1867). In de loop van de negentiende eeuw creëerden verschillende gelegenheidswetten nieuwe politieke delicten, maar over de relevantie van de jurywaarborg groeide ook twijfel. De beide wereldoorlogen zijn sleutelmomenten gebleken. Na WO I werden verschillende gunstmaatregelen teruggeschroefd en de politieke processen in de nasleep van WO II werden zelfs niet meer voor de jury, maar voor de krijgsgerechten gebracht. Vandaag de dag is de jurywaarborg voor politieke misdrijven dode letter, want in de naoorlogse periode zijn er geen politieke zaken meer voor assisen gekomen.
Dit colloquium wil de opkomst en de uitholling van het politiek misdrijf als strafrechtelijk concept in België verder onderzoeken.
Het programma is nu ook bekendgemaakt. De studiedag vindt plaats op woensdag 5 juni 2013 in de KU Leuven KULAK, Sabbelaan 53, 8500 Kortrijk. Inschrijven voor de studiedag, inclusief koffie en broodjeslunch, kan door voor 27 mei 2013 het bedrag van 30 euro over te schrijven op rekeningnummer BE09 4320 0000 1157 (BIC-code: KREDBEBB), met de gestructureerde mededeling 400/0008/28680. Voor vragen en opmerkingen kan u terecht op bram.delbecke@kulak.be
- 18 Juni 2013 - Doctoraatsverdediging Emanuel van Dongen
Op 18 juni 2013 zal om 12u Emanuel van Dongen zijn proefschrift 'Contributroy Negligence. A Historical and Comparative Study' openbaar verdedigen. Deze verdediging gaat door in de Aula van de Universiteit van Maastricht, Minderbroedersberg 4-6 te Maastricht. Aansluitend is een receptie voorzien in de Refter. Het wordt op prijs gesteld uw komst te melden aan de promovendus zelf via egdvandongen@gmail.com of via zijn paranimfen dr. Mariken Lenaerts en Jennifer Sellin via defence.emanuel@hotmail.com.
- 10 - 15 September 2013 - 'Roman law as basis of modern law' 67e conferentie van de Société Internationale Fernand Visscher pour l'Histoire des Droits de l'Antiquité (Salzburg)
Op 10 september 2013 vanaf 16u begint te Salzburg de conferentie van de Société Internationale Fernand Visscher pour l'Histoire des Droits de l'Antiquité (SIHDA) . Het thema is 'Roman Law as Basis of Modern Law'. Vanaf 8u 's morgens kan u zich al aanmelden aan de rechtsfaculteit (Rechtswissenschaftlichen Fakultät) gelegen nabij de Oude Markt.
De algemene vergadering vindt plaats op zaterdag 14 september 2013 in het nieuwe Uni-Park van de Universität Salzburg. Aansluitend is er een excursie en de conferentie wordt op zaterdagavond afgesloten met een diner.
Zij die graag ook nog op zondag in Salzburg vertoeven, kunnen in de voormiddag een vrijblijvende excursie met een bezoek aan de vesting Hohensalzburg meemaken.
Meer praktische informatie kan u verkrijgen via martina.pachler@sbg.ac.at of via de andere leden van het organiserend comité: Prof. J. Michael Rainer, Prof. Johanna Filip-Fröschl, Daniele Mattiangeli, David Auer, Gabriele Loibichler, Anna Pichler.
Het Stadsarchief van Ieper besteedt in 2013 bijzondere aandacht aan 300 jaar Vrede van Utrecht, waardoor Ieper naar de Zuidelijke Nederlanden terugkeerde. Op vrijdag 29 november organiseert het samen met het Gentse Instituut voor Rechtsgeschiedenis een internationale studiedag. Het (voorlopige) programma daarvan kan u hier vinden.
|
| |
|
4. Varia
- Vacature Universiteit Kopenhagen
Aan de universiteit van Kopenhagen komt er een permanente betrekking vrij in de onderzoekseenheid rechtsgeschiedenis.
Kandidaatstelling gebeurt via: http://www.ku.dk/english/available_positions/vip/
Deadline: 15 mei, 2013
Het betreft een onderzoeksmedewerker die een vierjarig FWO project zal uitvoeren met het oog op het behalen van een doctoraat. Het onderzoeksproject draagt de titel: "De ontdekking van de mensenrechten in het Belgisch recht: rechtspraak tegen België in de eerste decennia van de Europese Commissie voor de Rechten van de Mens en het Europees Hof voor de Rechten van de Mens". Het staat onder leiding van de professoren Eva Brems (promotor) en Dirk Heirbaut (copromotor). Meer informatie over dit project kan worden bekomen bij eva.brems@ugent.be
Prof. Brems zoekt een projectmedewerk(st)er die vlot drietalig (Nederlands, Frans, Engels) is.
Bij voorkeur gaat het om een jurist die zeer goede tot uitmuntende studieresultaten behaalde. Een bijkomende studie of expertise strekt tot aanbeveling, zeker wanneer deze zich situeert in het domein van de rechten van de mens. Ook wie ervaring heeft met onderzoek inzake rechtsgeschiedenis of sociaalwetenschappelijke methodes in het recht, heeft een streepje voor.
De kandidaat moet heel goed zelfstandig kunnen werken, zin hebben voor initiatief, flexibel zijn en vlot in de omgang. Indien de kandidaat niet voldoet aan de voorwaarden voor tewerkstelling als doctoraatsbursaal, kan een tewerkstelling als wetenschappelijk medewerker worden overwogen.
Interesse? Stuur je cv, motivatiebrief en de namen en contactgegevens van 2 referentiepersonen, evenals een staal van je geschreven werk (bij voorkeur in het Engels) aan eva.brems@ugent.be vòòr 15 juni 2013.
- 'Naer het Romeinsch recht alsmede den stiel mercantiel' wint Charles Duvivierprijs 2013
We vernamen enige tijd geleden dat 'Naer het Romeinsch recht alsmede den stiel mercantiel - Handel en recht in de Antwerpse rechtbank (16de - 17de eeuw)' van Dave De Ruysscher de Charles Duvivierprijs 2013 heeft gewonnen. Deze prijs wordt vijfjaarlijks toegekend aan de beste monografie over rechts-, politieke of institutionele geschiedenis geschreven door een Belg, ditmaal voor de periode 2008-2013. Het boek kreeg eerder al een nominatie voor de Frans van Cauwelaertprijs 2010 van de Vlaamse Academie. Wij houden ons er aan om Dave van harte te feliciteren.
Het boek onderzoekt hoe in het ancien régime de rechtspraak in handelszaken werd georganiseerd. Vormden de regels over handelscontracten een lex mercatoria, een afzonderlijke verzameling van regels? Wat met het ius commune, het Romeinse en canonieke recht, dat het recht inzake overeenkomsten in die periode domineerde? Met zijn studie over het recht over mercantiele regels en de commerciële gedingvoering in Antwerpen in de 16de en 17de eeuw heeft Dave De Ruysscher een antwoord op deze vragen geformuleerd.
- Herdenkingsdienst prof. Bill Gordon
There will be a memorial service for Professor Bill Gordon, formerly Douglas Professor of Civil Law at the University of Glasgow, on 11 June 2013 at 5.00 pm at the Glasgow University Chapel, Gilmore Hill, Glasgow. All are welcome.
Prof Gordon died on 1 September 2012 at the age of 79. He began his career at the University of Aberdeen, where he was a pupil of David Daube, Peter Stein and T B Smith. He qualified as a solicitor and then lectured at the Universities of Aberdeen and Glasgow before being appointed to the Douglas Chair of Civil Law at Glasgow in 1969, previously held by Tony Thomas and then Alan Watson. He was Literary Director of the Stair Society from 1985 to 1998, was elected a fellow of the Royal Society of Edinburgh in 1995, and was awarded the honorary degree of LLD by the University of Aberdeen in 2005. He retired from the Douglas chair in 1999 to become a professorial research fellow in the School of Law. His major publications include Roman Law, Scots Law, and Legal History. Selected Essays (2007), Scottish Land Law (1989), currently in its third edition (2009-, with Scott Wortley), Studies in the Transfer of Property by Traditio (1970), and European Legal History: Sources and Institutions (2000, co-authored with O F Robinson and T D Fergus). He has also edited (with T D Fergus), Legal History in the Making : Proceedings of the Ninth British Legal History Conference, Glasgow 1989 (1991), and (with O F Robinson) The Institutes of Gaius (1988). He was elected Vice-President of the Stair Society in 2011.
- Boek European Supreme Courts
Onlangs vermeldden we het rijk geïllustreerde en fraai gebonden boek: European Supreme Courts: A Portrait through History (courant van Maart 2013). De redactie was in handen van Alain Wijffels en Remco van Rhee. Het boek bevat bijdragen over hoge rechtspraak vanaf de twaalfde eeuw van de hand van een keur aan rechtshistorici uit heel Europa.
Aan hen die het boek willen bestellen via de website van Third Millennium (http://shop.tmiltd.com/shop/home/pId/123) wordt aangeraden eerst even contact op te nemen met Remco van Rhee (remco.vanrhee@maastrichtuniversity.nl).
Het boek verscheen ook, met een voorwoord van de professoren Marcel Storme en Walter van Gerven, in een Nederlandse vertaling (softcover). Deze vertaling werd aangeboden aan alle abonnees van het Tijdschrift voor Privaatrecht ter gelegenheid van het vijftigste werkingjaar van dit tijdschrift.
|
|
Met vriendelijke groet,
Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Sebastiaan Vandenbogaerde,
Maarten Vankeersbilck.
M.m.v.
Wim Decock
Frederik Dhondt
Alain Wijffels
|
Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden , mail dan naar een van de editors:
Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde
Maarten Vankeersbilck
De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be
Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.
|
