nieuwsbrief rechtsgeschiedenis - Januari 2013

www.rechtsgeschiedenis.be

 

Woord Vooraf

 

Geachte lezer,

L’embarras du choix
Soms is het lastig een onderwerp te vinden voor dit voorwoord, soms niet. Heel uitzonderlijk is er zoveel dat het niet doenbaar is een keuze te maken. Deze maand is dat het geval, maar klagen is niet gepast, integendeel. Vlaamse rechtshistorici zijn in de afgelopen weken in de prijzen gevallen en daar kunnen we alleen maar blij om  zijn. Volg even mee: Frederik Dhondt kreeg de prijs voor geschiedenis van de provincie Oost-Vlaanderen voor zijn boek Op zoek naar Glorie in Vlaanderen, Dave de Ruysscher kreeg de TPR-prijs voor zijn artikel over de mythe van de lex mercatoria dat in het TPR verscheen en Wim Decock viel zelfs tweemaal in de prijzen: hij kreeg voor zijn proefschrift zowel de tweejaarlijkse prijs Derine voor een werk over meer rechtvaardigheid in de samenleving als de driejaarlijkse prijs van de Academische stichting Leuven voor humane wetenschappen. Het mooie aan al deze prijzen is dat velen konden kandideren, dat er maar weinig rechtshistorici zijn en dat zij het toch telkens haalden. Dat rechtshistorici goed kunnen scoren in competitie met anderen is ook gebleken bij de laatste rondes van projectaanvragen: Bram Van Hofstraeten haalde een postdoc Marie Curiefellowship binnen, Bruno Debaenst een postdocbeurs van het FWO, Laurent Waelkens en Randall Lessaffer sleepten elk een FWO-project in de wacht voor Leuven en Dirk Heirbaut is in Gent co-promotor van twee nieuwe FWO-projecten met rechtshistorische inslag. Kortom, de Vlaamse rechtsgeschiedenis kan tevreden en trots zijn. Overigens, mogen we daarbij niet vergeten onze Nederlandse vrienden te danken. Zo heeft Bram Van Hofstraeten zijn beurs in de wacht kunnen slepen dankzij de uitstekende begeleiding vanuit Maastricht, is Waelkens een leerling van de Nederlandse nestor Feenstra enz. Vlaanderen oogst omdat de Nederlandse vrienden mee gezaaid hebben. Het laatste mooie voorbeeld daarvan was de organisatie van het Belgisch-Nederlands rechtshistorisch congres waarvoor de Tilburgse organisatoren een pluim verdienen. Al dit moois uit 2012 mag ons echter niet doen vergeten dat 2013 een nieuw jaar is waarin we niet op onze lauweren mogen rusten. Enkele mooie dingen bieden zich al aan, zoals het Forum of Young Legal Historians in Rijsel en Gent of het congres over notariaatsgeschiedenis (zie verder voor de call for papers). Meer nog, we kunnen zelfs al vooruitkijken naar 2014 waarin de Vlamingen hun Nederlandse collega’s kunnen verwelkomen te Brussel voor het volgende Belgisch-Nederlands rechtshistorisch congres (met dank aan Dave De ruysscher die als organisator zal optreden). Kortom, werk genoeg op de plank, maar de inspanning loont. Onze beste wensen voor een nieuw jaar vol rechtsgeschiedenis.    

Met vriendelijke groeten

Dirk HEIRBAUT, Bruno DEBAENST & Sebastiaan VANDENBOGAERDE

 

1. Recente Publicaties

 

 

2. Call For Papers

De negentiende editie van het jaarlijkse European Forum of Young Legal Historians gaat door van 15 tot en met 18 mei 2013. Na Wenen als gast, ligt de organisatie van het forum in de handen van twee steden in twee landen, namelijk Rijsel (Frankrijk) en Gent (België). Hoewel op het eerste gezicht beide plaatsen weinig met elkaar gemeen hebben, maakten ze deel uit van het graafschap Vlaanderen. Dit, maar ook de grensoverschrijdende samenwerking zetten de rechtshistorici van Rijsel en Gent er toe aan om de handen in elkaar te slaan.

Het thema van dit jaar is "(Wo)Men in Legal History" en werd doelbewust ruim gehouden om iedereen de kans te bieden een bijdrage in te dienen. Andere voorstellen binnen de rechtsgeschiedenis zijn uiteraard ook welkom. Vanaf nu is de Call for Papers online, evenals enkele praktische zaken. Geïnteresseerden sturen, vergezeld van hun CV, een kort abstract van ongeveer 2000 karakters naar forum2013@aylh.org en dat voor 31 januari 2013. Zij die een presentatie verzorgen kunnen deelnemen aan het forum voor €80, anderen betalen €100. Meer informatie zal bekend worden gemaakt via de officiële website van de Association for Young Legal Historians (http://www.aylh.org) en de websites van het Gentse Rechtshistorische Instituut (http://www.rechtsgeschiedenis.be) en het Centre d'Histoire Judiciaire (http://chj-cnrs.univ-lille2.fr/). Bijdragen op de conferentie worden na 'double blind peer review' gepubliceerd in de reeks Iuris Scripta Historica.

 
  • Max Planck Summer Academy for Legal History 2013 - Global Perspectives on Legal History (Frankfurt, 29 juli - 16 augustus 2013)

Transnationale geschiedschrijving wint aan belang en deze wereldwijde perspectieven bieden de rechtsgeschiedenis nieuwe uitdagingen en kansen. Tijdens verschillende lezingen en workshops zullen deelnemers aan de Summer Academy nadenken over verschillende concepten en modellen om deze uitdagingen te benaderen. Het doel is om hen bewust te maken van deze perspectieven en hen in staat te stellen om het discours over transnationale geschiedschrijving kritisch te analyseren. Meer informatie over deze Summer Academy zal bekend worden gemaakt op de website van het MPI (www.rg.mpg.de/en/info/summeracademy.cfm).

Zij die interesse hebben om deel te nemen kunnen een voorstel indienen tot 15 maart 2013. Eind april wordt bekend gemaakt of uw voorstel al dan niet werd aanvaard.

 

3. Kalender

  • 22 Januari 2013 - Doctoraatsverdediging 'Over de vryheit van gevoelen en spreken den rechtsgeleerden eigen. Leven en werk van Christiaan Hendrik Trotz (1703 - 1773)'

Op dinsdag 22 januari a.s. verdedigt promovendus Christian Korbeld zijn doctoraal proefschrift over de Nederlandse rechtsgeleerde Christiaan Hendrik Trotz. Waarover gaat het? In 1778 verscheen, postuum, het ‘Commentaar op de Grondwetten’ van Christiaan Hendrik Trotz (1703-1773). Het was het eerste artikelsgewijze grondwetscommentaar van Nederland, en Trotz was de eerste hoogleraar in het Nederlandse staatsrecht. Hij kreeg die leeropdracht in 1755, enkele jaren nadat Willem IV stadhouder voor alle provincies van de toenmalige Nederlandse Republiek was geworden. Christian Korbeld bestudeerde de samenhang tussen het staatsrechtelijke werk van Trotz en de politieke ontwikkelingen van zijn tijd. Terwijl de stadhouder de macht naar zich toe trok, probeerden de regenten hun oude vrijheid op politiek en religieus vlak te waarborgen door middel van door hen becommentarieerde historische ‘Grondwetten’.

Dit proefschrift wordt openbaar verdedigd in de Academiezaal Aula van de Radboud Universiteit Nijmegen (Comeniuslaan 2) en dat vanaf 15u30.

 

  • 4 Februari 2013 - Internationale Francquileerstoel 2011 - 2012, Masterclass "Publishing in International Legal Journals" (Gent)

In het kader van de doctoral school stelt professor Heikki Pihlajamäki, als redactielid van het internationale tijdschrift Comparative Legal History (Hart Publishing), zijn expertise ter beschikking van alle doctoraatsstudenten om hen in staat te stellen internationaal te publiceren. Deze lezing gaat door in het vergaderlokaal op de gelijkvloerse verdieping van het Instituut voor Rechtsgeschiedenis op 4 februari 2013, vanaf 16u. De sessie wordt in het Engels gevoerd en daarbij komen volgende vragen aan bod:

What should one take into account, when aiming at an international publication? How do you define the research question with the international audience in mind? How does the referee system work? What if you do not get your manuscript accepted? And how about the language – always English? These and other related themes will be treated in the lecture, and Ph.D. students are encouraged to come prepared with their own questions as well.

Professor Pihlajamäki is International Francqui Professor 2012 in Gent. Hij is een internationaal erkende autoriteit op het vlak van vergelijkende rechtsgeschiedenis en rechtsmethodologie.

 

Zowel in België als in Nederland wordt met regelmaat van de klok in de media en onder juristen het debat gevoerd over de juryrechtspraak. Vaak spitsen de discussies zich toe op rechtspraak in strafzaken (in België: het hof van assisen), terwijl lekenrechtspraak ook in andere rechtbanken en hoven voorkomt.

Op de studiedag “Rechtspreken en lekenparticipatie: noodzaak of traditie?” is de centrale vraag: beantwoordt lekenparticipatie in rechtspraak aan een nood? In België speelt de historische achtergrond van de vermelde instellingen: er is sprake van een institutionele traditie. Motieven die in het verleden bij de creatie van het hof van assisen, de arbeidsrechtbanken en de rechtbanken van koophandel werden ingeroepen, kunnen daarom worden geconfronteerd met de huidige maatschappelijke en juridische context. Zijn de vermelde rechtscolleges (nog) nuttig, of dienen hun rol en werking te worden herzien?

De studiedag wordt georganiseerd door de vakgroep Interdisciplinary Legal Studies (Metajuridica) van de Vrije Universiteit Brussel en hij kadert in de cyclus van workshops, lezingen en colloquia die naar aanleiding van de Internationale Francquileerstoel 2011-12 van Heikki Pihlajamäki (Universiteit van Helsinki) worden georganiseerd. Lekenrechtspraak vormt een centraal thema in dit geheel van academische evenementen. Doelgroepen zijn academici, magistraten en advocaten. 

Tevens staat de studiedag in het teken van het emeritaat van prof. Michel Magits, die onder andere over de geschiedenis van de arbeidsrechtbanken schreef, en aan wie de voorzitter van de vakgroep aan het einde een liber amicorum zal overhandigen.

Praktisch

De studiedag vindt plaats in de Promotiezaal (D2.01, gebouw D) van de Vrije Universiteit Brussel (campus Etterbeek) http://www.vub.ac.be/infoover/campussen/index.html. Erkenning werd aangevraagd bij OVB en IGO. Aanwezigheidsattesten worden vanaf het einde van de studiedag uitgedeeld.

Inschrijving kan door e-mail naar activiteiten.rc@vub.ac.be. De inschrijving is definitief vanaf betaling van het inschrijvingsgeld van 40 EUR (congresmap, koffie en maaltijd inbegrepen), op rekeningnummer  BE51 0010 6864 5562 (BIC: GEBA BE BB) met vermelding CONI419/JURIINK33. U ontvangt desgevraagd een kwijting van betaling. Het inschrijvingsgeld verleent, bij inschrijving voor 1 januari 2013, een korting van 10% op het boek met handelingen van de studiedag, dat in het voorjaar van 2013 bij Maklu zal verschijnen (richtprijs 45 EUR).

 

300 Jaar geleden werd de Vrede van Utrecht gesloten. Naar aanleiding van deze verjaardag organiseert de vakgroep geschiedenis van de universiteit van Utrecht in samenwerking met de Dutch Society for Eighteenth-century studies een internationaal colloquium van 24 tot en met 26 april 2013. U kan op de officiële website het programma bekijken en u registreren.

 

  • 29 November 2013 - Studiedag 'De Frans-Belgische grens in het Ancien Régime" (Ieper)

Wij willen u al op de hoogte brengen van een studiedag die eind dit jaar zal doorgaan. Op vrijdag 29 november 2013 organiseert het Ieperse stadsarchief naar aanleiding van 300 jaar Vrede van Utrecht de studiedag met als titel 'De Frans-Belgische grens in het Ancien Régime'. Naderhand volgt meer informatie.

 

 

 

4. Varia

 

Met vriendelijke groet,

Dirk Heirbaut,
Bruno Debaenst,
Marlies Eggermont,
Sebastiaan Vandenbogaerde.


M.m.v.

Wim Decock
Frederik Dhondt
Alain Wijffels

Wilt U bepaalde vragen, mededelingen of aankondigingen van congressen, boeken e.d. over rechtsgeschiedenis of Romeins recht via deze lijst laten verspreiden , mail dan naar een van de editors:

Dirk Heirbaut
Bruno Debaenst
Sebastiaan Vandenbogaerde

De voorgaande nieuwsbrieven kan U vinden op: www.rechtsgeschiedenis.be

Deze boodschap is U toegezonden omdat uw emailadres voorkomt in de lijst van ca. 400 rechtshistorische belangstellenden die bijgehouden wordt door het Instituut voor Rechtsgeschiedenis van de Universiteit Gent. Komt uw naam bij vergissing in deze lijst voor en wilt U geen verdere mails over rechtsgeschiedenis ontvangen, stuur dan een e-mail naar de redactie. Uw naam zal dan uit de lijst verwijderd worden. Mogen wij de abonnees van de nieuwsbrief vragen steeds de wijziging van hun emailadres mee te delen.